Gençlik Örgütleri Forumu (GoFor) olarak Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın yayınladığı, 2024-2028 döneminde uygulanacak olan Ailenin Korunması ve Güçlendirilmesi Vizyon Belgesi ve Eylem Planı’na dair tutum belgesi yayınladık. Belge, aile politikalarına ilişkin yaklaşımı detaylı bir şekilde ele alarak vizyon belgesini toplumsal cinsiyet yaklaşımı, gençlik tanımı ve ekonomik kriz olmak üzere üç ayrı başlıkta inceliyor.
81 ilde düzenlenen Aile Çalıştayları, 8. Aile Şurası ve 12. Kalkınma Planında belirlenen hedefler doğrultusunda oluşturulan vizyon belgesi, iktidarın “makul aile” yapısını inşa etmek için hazırlanarak kadın ve LGBTİ+ karşıtı politikaların bir sonucu olarak ortaya çıkıyor. Ancak, ailelerin yaşadığı gerçek sorunlar yerine suni gündemler ve yapay tehditler yaratarak toplumu kutuplaştırıyor.
Belge Macaristan, Rusya, Polonya ve Gürcistan gibi ülkelerde yükselen toplumsal cinsiyet karşıtlığı, kadın ve LGBTİ+’ların kazanılmış haklarının geriletilmesi gibi akımları kendisine örnek alıyor. Milli ve manevi değerlere bağlı bir nesil ve makul aile yaratmanın yol haritasını anlatıyor. Çeşitli bakanlıklar, Diyanet İşleri Başkanlığı, RTÜK gibi kamu kurumları ve STK’ların plana nasıl dahil edileceğini tarif ediyor.
Aileyi kutsallaştırmak ev içi şiddete maruz kalan gençleri görünmez kılıyor.
GoFor olarak ailenin bireylerin otonomisini yitirdiği, toplumun beklentilerine göre şekillenen bir kavram olmadığını biliyoruz. Aileleri belirli bir kalıba sokmak ve aile üzerinden bir toplum yaratmak yerine ailelerin ve aileleri oluşturan kişilerin farklılığını görüyoruz. Ekonomik kriz ortamının yarattığı eşitsizlikleri gidermeye çalışan politikalar üretilmesi gerektiğine inanıyoruz.
Aile, evlilik birliğiyle ya da çocuk sahibi olma zorunluluğuyla tanımlanamaz. Gençlerin kendilerini gerçekleştirebileceği, çeşitliliklerin gözetildiği ve ekonomik eşitsizliklerin ortadan kaldırıldığı politikalar yaratmak devletin asli görevlerindendir. Aileyi kutsallaştırmak, ev içi şiddete maruz kalan, cinsel yönelimi ya da cinsiyet kimliği nedeniyle ailesinden şiddet gören, ailesi tarafından kısıtlanan gençleri görünmez kılıyor. Aileyi korumak ve yapısını güçlendirmek, aileleri tek tipleştirmek yerine adil ve eşit bir sistem yaratarak bireyleri güçlendirmekle mümkündür.
Vizyon belgesine dair öne çıkan diğer bulgular şöyle:
- İktidarın politikalarıyla paralel olarak toplumsal cinsiyet ya da eşitlik gibi kavramları içermiyor.
- Farklı aile yapıları ve toplumsal cinsiyet eşitliğini göz ardı ediyor.
- Kendi makul aile tanımını yaparak sadece bu tanıma uyan aileleri destekliyor.
- Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası insan hakları sözleşmelerine referans verse de yaptığı aile tanımı bu metinlerle çelişiyor.
- “Aileyi tehdit eden zararlı akımlar” ve “küresel cinsiyetsizleştirme projeleri” gibi belirsiz ifadelerle oluşturduğu “tehdit” söylemi üzerinden LGBTİ+ karşıtı yaklaşımın hükümetin resmi politikası haline geldiğini gösteriyor.
- Kadınların şiddet sarmalına hapsolması ve boşanmanın zorlaştırılmasına sebep oluyor.
- Gençliğe dair bir tanım yapmayarak kastedilen gençlerin kim olduğuna dair soru işareti bırakıyor.
- Gençlerin çeşitliliğini görmüyor, LGBTİ+ gençlerin, genç kadınların aile içinde yaşadığı sorunlardan bihaber.
- Yaşanılan krizi görmezden gelerek ailelerin yaşadığı sorunlara ilişkin sorumluluğu dış etkenlere bağlıyor. Kadın ve genç kadın yoksulluğunu gözardı ediyor.
- Genç işsizliğine karşı sadece eğitim vermek ya da kadınları eve hapseden uzaktan çalışarak ek gelir elde etmek gibi güvencesiz ve esnek çalışma modelleri üretiyor.
- Demografik dönüşümü “ahlaki sorun” olarak sunarak çocuk işçiliğini, gençlerin iş yaşamında yaşadığı hak gasplarını ve toplamda genç yoksulluğunu görünmez kılıyor.
Hazırlayan örgütler:
Anlayış için Gençlik Derneği (YFU Türkiye)
Avrupa Öğrencileri Forumu (AEGEE Ankara)
Birlikte Yaşam ve Sosyal Tasarım Derneği (Roof Coliving)
Genç Lezbiyen Gey Biseksüel Trans İnterseks Gençlik Çalışmaları ve Dayanışma Derneği (Genç LGBTİ+)
Kaos Gey Lezbiyen Kültürel Araştırmalar ve Dayanışma Derneği (Kaos GL)
Nilüfer Kent Konseyi Gençlik Meclisi
Üniversiteli Kuir Araştırmaları ve LGBTİ+ Dayanışma Derneği (ÜniKuir Derneği)
