Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi, 24-27 Mart tarihlerinde Strazburg’da 48. oturumunu gerçekleştirdi. Oturumun gündeminde, Türkiye’de seçilmiş belediye başkanlarının görevden alınması ve yerel demokrasiye yönelik baskılar yer aldı.
Üye örgütümüz ÜniKuir’in Uluslararası İlişkiler Koordinatörü Enes Hocaoğulları, 14 Şubat 2025 tarihinde Kongre’nin gençlik delegeleri arasında yer almaya hak kazanmıştı. Bu görev kapsamında GoFor ile koordineli olarak çalışan Hocaoğulları, Kongre’nin 48. oturumundaki sözlü müdahalesinde Türkiye’deki gençlerin baskılara karşı kararlılıkla mücadele ettiğini vurguladı. “Biz yeter diyoruz ve özgürlüklerimizi geri almak için sokaklara çıkmaya hazırız” diyerek karar alıcılara gençlerin sesini duymaları ve bu mesajı ilgili makamlara iletmeleri çağrısında bulundu. Konuşmasını, “Eğer bir uyanış çağrısı arıyorsanız, işte burada!” sözleriyle tamamladı.
Enes Hocaoğulları, gençlerin karşı karşıya olduğu baskıları doğrudan Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi’ne taşıdı. Konuşmasında, Türkiye’de demokratik haklarını savunan gençlerin maruz kaldığı polis şiddetini, gözaltıları ve insan hakları ihlallerini dile getirerek, uluslararası karar alıcılara gençlerin taleplerini açık bir dille aktardı. Gençlerin taleplerinin görmezden gelinemeyeceğini ifade ederek bu sesi duymayan karar alıcılara mesajı iletmek için delegelere doğrudan sorumluluk yükledi: “Mesaj hazır. Gençlerde. Yapmanız gereken tek şey bu mesajı alıp, bizi dinlemeyen karar alıcılara iletmek. Eğer bir uyanış çağrısı arıyorsanız, işte burada”.
Avrupa Konseyi’nden Türkiye’ye çağrı
Kongre, 27 Mart’ta gerçekleştirdiği acil tartışma sonrası yayımladığı bildirgeyle, Türkiye’de muhalefet partilerinden seçilmiş yerel yöneticilere yönelik yargı tacizine ve tutuklamalara son verilmesi çağrısında bulundu. Bildirgede, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve Kongre üyesi Van Büyükşehir Belediye Başkanı Abdullah Zeydan’ın da aralarında bulunduğu tutuklu belediye başkanlarının serbest bırakılması, yerel yöneticilere yönelik sistematik baskıların sona ermesi ve yargı süreçlerinde savunma hakkının güvence altına alınması gerektiği vurgulandı.
Yerel yönetimlere yönelik baskılar ve kayyum uygulamaları
Kongre, Türkiye’de muhalefet belediye başkanlarına yönelik sistematik baskıların ve kayyum atamalarının giderek arttığını belirterek, bu uygulamaların Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’na aykırı olduğunu hatırlattı. 2016’dan bu yana yaklaşık 150 belediye başkanının görevden alındığını ve milyonlarca vatandaşın demokratik temsil hakkının ihlal edildiğini vurgulayan Kongre, bu süreci derin endişeyle izlediğini ifade etti.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun yargılanmasının, onun seçimlere katılım hakkını engellemeyi amaçladığı belirtilirken, Kongre Başkanı, 23 Mart’ta gerçekleştirilen tutuklu yargılamayı “demokrasiye yönelik bir saldırı” olarak nitelendirdi. Bildirgede, İmamoğlu’nun tutuklanmasının İstanbul’un 16 milyonluk nüfusunun seçilmemiş bir yönetici tarafından yönetilmesi riskini doğurduğu vurgulandı.
Gösteri yasaklarına ve demokratik hak ihlallerine tepki
Bildirge, görevden alınan veya tutuklanan belediye başkanlarının olduğu yerlerde gösteri yasaklarının uygulanmasını da sert bir şekilde eleştirdi. Kongre, bu yasakların ifade ve toplanma özgürlüğüne yönelik kapsamlı kısıtlamaların bir parçası olduğunu ve Türkiye’nin demokratik normlardan uzaklaştığını gözler önüne serdiğini belirtti.
Demokrasinin temel taşlarından biri olan yerel yönetimlerin baskı veya misilleme korkusu olmadan, siyasi görüşlerinden bağımsız şekilde özerkliklerini kullanmaları gerektiğini vurgulayan Kongre, bu durumun siyasi çoğulculuğun ayrılmaz bir parçası olduğunun altını çizdi.
Kongre’den Türkiye’ye inceleme ziyareti
Bildirge ile birlikte Kongre, Türkiye makamlarıyla yapıcı siyasi diyalog yürütme kararlılığını yineledi. Bu çerçevede, Türkiye’de yerel demokrasinin durumuna ilişkin raportörlerin de katılımıyla bir inceleme ziyareti gerçekleştirileceği duyuruldu. Kongre, bu ziyaret kapsamında tutuklu belediye başkanlarıyla, özellikle de Ekrem İmamoğlu ile yüz yüze görüşmeyi planlıyor.
Türkiye Ulusal Gençlik Konseyi olarak bizler de bu sürecin bir parçası olmaya devam ediyoruz. Türkiye’de devam eden protestolar sırasında gençlerin maruz kaldığı hak ihlallerinin de Kongre’nin düzenleyeceği ziyarete taşınması için çalışmalar yürütüyoruz.
